Ecologisch bouwen

Ecologisch bouwen, ook wel eco-vriendelijk bouwen, duurzaam bouwen of groen bouwen genoemd, verwijst naar het creëren van een structuur die niet schadelijk is voor het milieu en op een zo efficiënt mogelijke manier omgaat met grondstoffen en energie – zowel tijdens de bouw als wanneer het in gebruik is. In dit artikel belichten we kort de noodzaak en de basisprincipes van ecologisch bouwen. Vervolgens bekijken we hoe ecologisch bouwen er in de praktijk uit ziet en gaan we wat verder in op het belang van duurzaam isoleren.

Waarom ecologisch bouwen?

Er is de laatste jaren steeds meer aandacht voor klimaat en milieu. Denk bijvoorbeeld aan de invoering van E10 brandstof en de maatregelen die gepaard gaan met het stikstofbeleid. Ook in de bouwsector vinden veranderingen plaats. We zijn ons ervan bewust dat gebouwen een negatieve impact hebben op ons klimaat en onze natuurlijke grondstoffen, die nu eenmaal niet onuitputtelijk zijn. Het transport van bouwmaterialen over honderden kilometers zorgt voor enorm veel extra uitstoot en bij het gebruik van conventionele bouwmaterialen komen vaak veel schadelijke stoffen vrij. Om nog maar niet te spreken over de energie die nodig is om een woning of gebouw te verwarmen en van warm water te voorzien.

De basisprincipes van ecologisch bouwen

De primaire doelstellingen van ecologisch bouwen zijn:

• Optimalisatie van natuurlijke en kunstmatige grondstoffen;
• Het reduceren van energieverbruik;
• Promotie van natuurlijke energiebronnen;
• Het verminderen van de hoeveelheid afval en uitstoot;
• Het verbeteren van de kwaliteit van leven voor degenen die van het gebouw gebruik maken;
• Het reduceren van de onderhoudskosten van gebouwen.

Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

Ecologisch bouwen begint met het combineren van de juiste technieken en bouwmaterialen. Daarbij wordt men gestimuleerd om zoveel mogelijk gebruik te maken van direct beschikbaar zijnde materialen. Om een voorbeeld te geven: Voorheen werd voor het isoleren van daken gebruik gemaakt van asbest. Inmiddels weten we dat asbest zeer schadelijk is voor de gezondheid. Daarbij duurt het honderden jaren voordat het wordt afgebroken. Een ecologisch alternatief hiervoor is het gebruiken van verpulverd gerecycled papier, ook wel cellulose isolatiemateriaal genoemd. Dit is minstens zo effectief, maar veel minder schadelijk voor mens en milieu en makkelijker te verwerken.

Hieronder enkele andere duurzame oplossingen die kunnen worden toegepast bij ecologisch bouwen:

• Het gebruiken van zonnepanelen voor het verwarmen van water;
• Maatregelen op het gebied van waterbesparing, bijvoorbeeld door het opvangen van regenwater zodat dit gebruikt kan worden voor het sproeien van de tuin;
• Het gebruiken van LED-lampen, welke minder energie verbruiken en aanzienlijk langer meegaan dan gewone lampen;
• Het gebruiken van niet-giftige en loodvrije verfproducten;
• Het gebruiken van hout dat afkomstig is uit lokale, duurzaam beheerde bossen.

Ecologisch bouwen betekent isoleren

Zoals gezegd dient men bij ecologisch bouwen ook rekening te houden met hoe er uiteindelijk van het huis of pand gebruik wordt gemaakt. Het verwarmen van ruimtes kost nu eenmaal energie, en we zijn constant op zoek naar manieren om het energieverbruik omlaag te brengen. Men kan echter alleen een optimale energiebesparing realiseren in een goed geïsoleerd gebouw. Daarom wordt er steeds vaker gekozen voor luchtdicht bouwen. Hierbij worden alle kieren, naden en spleten in het gebouw afgedicht met tapes en afdichtingsproducten om te zorgen dat er geen ongecontroleerde luchtstromen zijn. Hiermee kan een energiebesparing tot wel 30% worden gerealiseerd.

Een optimale isolatie is echter ook van belang wanneer men duurzame oplossingen wil toepassen. Er wordt altijd aangeraden om woningen eerst te isoleren alvorens men investeert in warmtepompen en zonneboilers; alleen dan is het mogelijk om een optimaal rendement te behalen.

Duurzaam isoleren

Isoleren is een belangrijk onderdeel van ecologisch bouwen, maar dat vraagt vanzelfsprekend wel om duurzame isolatie materialen. Dat we tegenwoordig geen asbest meer gebruiken is een goed begin, maar ook glaswol en steenwol zijn niet bepaald ‘vriendelijk’ voor mens en milieu. Gelukkig worden ook dit soort materialen geleidelijk aan vervangen door milieuvriendelijke alternatieven. Daken, wanden en gevels worden steeds vaker geïsoleerd met duurzame bouwfolies. Deze folies beschikken over uitstekende isolerende, waterkerende, damp open en/of damp remmende eigenschappen en zijn bovendien gemakkelijker en veiliger te verwerken dan traditionele isolatiematerialen. Er is tevens duurzame vloerisolatie folie verkrijgbaar, eveneens ontwikkeld voor een optimale isolatie en een verhoogd wooncomfort.

Tot slot

Dankzij technologische en bouwkundige ontwikkelingen worden duurzame oplossingen en materialen niet alleen steeds toegankelijker, maar ook betaalbaarder. Dit maakt het aantrekkelijker om voor groene alternatieven te kiezen. Het zal hopelijk dan ook niet lang meer duren voordat ecologisch bouwen de standaard wordt en we allemaal ons steentje kunnen bijdragen aan een betere toekomst.